Dit weigeren we goed te schrijven (en terecht)

Leenwoorden uit het Engels. Soms worden ze zo snel vernederlandst dat de vernederlandsing opgenomen wordt in de woordenboeken. Meestal is dat niet zo. Anders dan onze zuider- en oosterburen nemen we Engelse woorden vaak zonder aarzelen over.

Als we het over computertermen hebben leidt dit zelden tot problemen. Meestal is het gelijk aan onze uitspraak, zoals:

Downloaden

– Ik download obscure Turkmeense actiefilms.

– Gister downloadde ik obscure Turkmeense actiefilms.

– Ik heb obscure Turkmeense actiefilms gedownload.

 

Niks mis mee. Maar nu volgen twee voorbeelden die esthetisch zo belachelijk zijn dat ik me af zou vragen of we geen uitzondering nodig hebben:

Deleten

Ik delete mijn obscure Turkmeense actiefilms.

Gisteren deletete ik mijn obscure Turkmeense actiefilms.

Ik heb mijn obscure Turkmeense actiefilms gedeletet.

 

Updaten

Ik update mijn obscure Turkmeense actiefilms

Gisteren updatete ik mijn obscure Turkmeense actiefilms

Ik heb mijn obscure Turkmeense actiefilms geüpdatet

 

Maar geen paniek! Wat betreft de uitspraak hoef je je nu dus niet in een hoekje te gaan schamen. Je zegt gewoon [updeete], [geupdeet], [dieliete] en [gedieliet]. Zowel het Groene als het Witte Boekje zijn het beide eens over deze bijzondere schijfwijze. En dat zit zo..

Spellingsdrama

In het Nederlands houden we de Engelse stam hetzelfde, de -e aan het einde van het woord blijft dus bij de stam horen. update en delete. In het Nederlands bestaan er bijna geen stammen die op een -e eindigen, dus we plakken bij een vervoeging gewoon de uitgangen en voorvoegsels er aan vast. De -e aan het einde van delete werd in het Engels niet uitgesproken, dus deze wordt bij gedeletet ook niet uitgesproken.

Maar wat vindt de gemiddelde burger zelf? Even Googelen:

Zoekwoord op Google	Aantal resultaten (alleen NL) (op 14-02-2014)
“geupdate”	1.500.000 (1.440.000)
“geupdatet”	848.000 (10.800) – Dit verschil komt doordat dit woord correct Duits is
“ge-update”	441.000 (391.000)
“geüpdatet”	284.000 (268.000)
“geüpdate”	121.000 (117.000)
“ge-üpdate”	394 (389)

 

Zoekwoord op Google	Aantal resultaten (alleen NL) (op 14-02-2014)
“gedelete”	75.700 (69.800)
“ge-delete”	23.100 (8.930)
“gedeletet”	4.900 (4690)
“ge-deletet”	4 (1)

Het volk heeft gesproken! Met een gigantische meerderheid wint geupdate en gedelete van het correct Nederlands. Men wil zich niet aanpassen aan de boekjes, en logisch ook: Je wilt niet dat je lezer [gedielietet] of [geupdeetet] zegt. Het is onhandig en het ziet er esthetisch niet uit. De versie met, en zonder trema bij updaten (geüpdate) is nog betwistbaar. Ik denk dat het trema een correcte uitspraak bewaakt, maar het weglaten van leestekens is op het internet überhaupt geen onbekend fenomeen.

 

En zo kunnen we nog doorgaan, hier komt skaten.

Ik skate met een koalabeer.

Gisteren skatete ik met een koalabeer.

Ik heb met een koalabeer geskatet.

 

Wat een onzin! En wederom past het volk zich niet aan:

Zoekwoord op Google	Aantal resultaten (alleen NL) (op 14-02-2014)
“geskate”	82.600 (74.500)
“geskatet”	27.000 (7.490) – Dit verschil komt doordat dit woord correct Duits is
“ge-skate”	7.440 (1.560)
“ge-skatet”	185 (8)

 

Zie je het al voor je dat je een sms krijgt: “Gister updatete ik de kaart van mijn geskatete afstand, maar ik heb hem net gedeletet!”. Dan denk je dat die persoon minstens vier biertjes op heeft. Maar wat blijkt; het is een spellingsneuroot.

 

Bronnen:

Foto 1: Uit Rambu – The Intruder (1986) – Dit is Indonesisch. De auteur heeft helaas geen Turkmeense actie in zijn collectie.
Foto 2: Bron onbekend.